Kariyerinizi hangi değerlerin üzerine oluşturmayı tercih ederdiniz? Ya da kariyer bir değer üzerine oluşturulmak zorunda mıdır? Her gün işe gelirken kariyerimizi üzerine kurduğum değerlerin bizi motive ettiğini görüyoruz. Pisano’da içerik ekibi olarak ürettiğimiz blog yazıları ve sosyal medya paylaşımlarıyla işletmeleri müşterilerini memnun etmek için bir adım daha öne taşımayı amaçlıyoruz. Bu amaç doğrultusunda her gün şevkle yeni fikirler üretmeye çalıştığımızı fark ediyoruz.
Etrafımızda aynı hisleri paylaştığımız birçok insan olduğunun farkındayız. Bunlardan bir tanesi de aynı ofis ortamında çalıştığımız Zeynep Zorlu. Zeynep Zorlu, TRPE Venture Partners’in fon yönetim ekibinde. Müşteri problemleri çözmeyi hedefleyen ve B2B çözümler üreten teknoloji şirketleri Zeynep’in ilgi odağı. Zeynep, B2B çözümler üreten Pisano’nun da board observer’ı.
İş dünyasına Pfizer Turkey ile başlayan Zeynep daha sonra Zorlu Property Group ile çalışmaya başladı. Son olarak da TRPE Venture Partners’ın fon yönetim ekibine katıldı. Aynı zamanda melek yatırımcı olarak girişimci adaylarına ışık tutuyor.
Bir çocuk annesi olan Zeynep, aynı zamanda SCUBA diving ve pilates eğitmeni. Hayatında bu kadar çok şeye enerji ayırabilen biri olarak Zeynep Zorlu’nun kariyerini üzerine kurduğu değerlerin ne olduğu eminim ki başta iş kadınları olmak üzere herkes için yol gösterici olacaktır.
1.Girişimci ruhun olmazsa olmaz 3 özelliği nedir? Bir melek yatırımcı olarak nelere dikkat ediyorsunuz?
‘Olmazsa olmaz’ demek haddime değil diye düşünüyorum. Yüz yıldır melek yatırım yapıyorum diyemem. Ama gördüğüm kadarıyla, iş bitirici olmak, karşılarına çıkan durumlara olumlu yaklaşmak ve inatçı olmak, yani vazgeçmemek, başarılı girişimcilerin ortak özellikleri. Ben kurucu takımın, tabiri caiz ise, ‘hamuruna’ dikkat ediyorum. Hani Türkçe’de ‘hamuru iyi’ diye bir tabir vardır ya…
Potansiyel bir yatırım değerlendirilirken, iş modeli, gelir modeli, pazarda çözdüğü sorun, pazar büyüklüğü, rekabet avantajları, ölçeklenebilirlik, çıkış stratejisi gibi birçok farklı parametreye bakılabilir. Kısa bir Google araştırması bile bu parametreleri sıralamakta yol gösterici olabilir. Bunları elbette ben de sorar, sorgularım. Ama benim esas dikkat etmeye çalıştığım, girişimcilerin kendilerinin nasıl kişiler olduğu. Günün sonunda bir iş başarıya ulaşacaksa, bunu ’olduracak’ kişiler yine girişimcilerin kendisi…
İş planlarının, satış projeksiyonlarının, hatta iş modellerinin, yatırımcı sunumlarında slayt slayt planlandığı gibi gitme oranı çok yüksek değil. Bu noktada kurucu takımın ve/veya girişimcilerin kişisel özelliklerinin fark yarattığını düşünüyorum. Chicago Booth Business School’dan Prof. Steven Kaplan’ın 2016’da Amerika’daki top 450 VC şirketinin fon yöneticisi ve fon ortaklarından oluşan bir kitle ile yaptığı ve henüz umumi olarak yayınlanmamış olan ‘VC Deal Structure’ araştırmasında, araştırmaya katılanların %97’si erken evre yatırımı yaptıkları şirketlerde ‘takım’ı kritik 3 başarı faktöründen biri olarak nitelendirirken, %47’si ‘takım’ı en kritik başarı faktörü olarak belirtmiştir.
2. Bir melek yatırımcı olarak, Türkiye’de kadın girişimcilerin erkek girişimcilere oranı nasıl? Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Öncelikle, Türkiye’deki kadın girişimcilerin erkek girişimcilere oranı ile ilgili elimde bir istatiksel bir veri yok. Veri olmayınca, konuşmaktan biraz çekiniyorum. Söyleyeceklerim ‘hissiyat’ ve ‘gözlem’ olarak kalır. İşin açıkçası, ben şahsi olarak tanıştığım/gördüğüm şirketlerde oransal olarak daha çok erkek girişimci ile karşılaştım. Tabii, ben genellikle erken evre teknoloji girişimi yapanlarla haşır neşirim.
Elbette, girişimcilik ‘startup’tan ibaret değil. Bir de bu konuyu, bağıntılı olarak değerlendirebiliriz belki. Teknoloji girişim ekosisteminin en olgun olduğu pazar olarak Amerika’yı değerlendirebiliriz. Amerika’da yakın zamanda yapılan araştırmalar bize şunları gösteriyor: 2014 yılında Babson College’ın yayınladığı Diana Report’a göre, 6,793 “VC yatırımı almış” şirketin sadece 15%’inin yönetim ekibinde en az 1 kadın var. Yine bu şirketlerin, sadece 2,7%’sinin kadın CEO’su var. 2015’te yapılan Crunchbase Female Startup Founders Study, 14,341 “VC yatırımı almış” şirketi incelemiş ve bunların sadece 15.5%’inde kurucu ortaklar arasında en az 1 kadın olduğunu belirtmiş.
Yani, tahminimce ve benim gördüklerime dayanarak, Türkiye’deki kadın teknoloji girişimcilerinin, tabiri caiz ise ‘startup’ yapanların oranı da bundan çok farklı değildir. Fakat, ilginçtir, Temmuz 2016’da Alacrity BC’nin yayınladığı ‘Türkiye Startup Ekosistemi’ makalesinde Türkiye’de teknoloji sektöründe varlık gösteren kadınların oranının diğer ekosistemlerden daha yüksek olduğundan bahsediliyor. Endeavor Türkiye, Türkiye’deki girişimcilerinin 1/3’ünün kadın olduğunu, Endeavor Worldwide’da ise bu oranın %9’larda kaldığını belirtmişti.
Esasen, bence konu kadın-erkek değil. Konu şirketlerin yönetim ekiplerinde kültürel çeşitliliği proaktif olarak sağlamak. Bunu da “kültürel çeşitlilik ne iyidir, ne hoştur, tadından yenmez” bağlamında iyi niyetli sosyal mesaj vermek için söylemiyorum. 2015’te yayınlanan Iluminate White Paper’da da, 2016’da yayınlanan Bloomberg Backtest’de de üst düzey yönetim ekiplerinde kültürel çeşitliliği sağlamış şirketlerin hem aktif karlılığının hem de hisse senedi getiri oranının, yönetiminde kültürel çeşitliliği sağlamamış şirketlere oranla daha yüksek olduğu belirtilmiştir. Yani, bu konu bir finansal getiri unsuru. Sadece sosyal dava değil.
3. Kadın yatırımcılara bir melek yatırımcının vereceği en iyi tavsiye nedir?
Bunu gecelim, tavsiye vermek biraz iddiali oluyor ☺
4.Erkek egemen bir sektörde çalışan Pisano kadınları hakkında ne düşünüyorsunuz?
Tüm Pisanolu’lar, çalışkan, yardımsever ve iş bitirici kişiler. Yardımseverliğin altını çizmek isterim. İş yükünün insani boyutları aştığı girişimcilik ortamında ‘ben nasıl yardımcı olabilirim’ diyebilmek ve dediğini de yapmak hiç de kolay değil. Pisano’nun çok farklı bir kültürü var. Bunun Pisano’nun ekibinin kadın, erkek, Türk, Türk olmayan, yani çok farklı kültürlerden gelen kişilerden oluşmasından kaynaklandığını düşünüyorum. Bu çokseslilik, Pisano’nun yaptığı işlerde fark yaratmasını sağlıyor. Bence Pisano bu sayede temel değeri olarak benimsediği mutluluğu, müşterilerine, iş ortaklarına, iş arkadaşlarına yayabiliyor.
Görüşlerini bizimle paylaşan Zeynep Zorlu’ya Pisano ekibi olarak en içten teşekkürlerimizi sunuyoruz.
